1940
-
-
-
-
1941
-
-
-
-
1942
-
-
-
-
1943
-
-
-
-
1944
-
-
-
-
1945
-
-
-
-
> 1945
-
-
-
-

Ongevallen

november-december 1943

overlijdensverklaring

Anthonius Koek

 

Anthonius Koek was een zoon van Jacobus en Elizabeth Koek-van Zanten. Hij was geboren in Alkemade (ZH). Hij woonde sinds 1930 in Nijmegen. Zijn adres in 1942 was : Voorstadslaan 333. Hij was broeder  (broeder Pancratius) van de congregatie van het H. Hart in Hees bij Nijmegen maar woonde daar  niet. In de oorlog werd het studiehuis door de Duitsers gevorderd en werden de priesters, broeders en priesterstudenten verdeeld over diverse huizen in de stad. 
In november 1943 werd in de Nijmeegse huizen het naamfeest gevierd van rector Pater Geraerts. In elke villa werd een feestmaaltijd verzorgd. Hierbij werd in een of meer plaatsen geconserveerde ham in blik gebruikt die echter vergiftigd bleek te zijn door het vergif botuline. Dit botulsime leidde bij negen priester en broeders tot ernstige spierverlamming. Behandeling van de verlamming van de ademhalinsspieren was alleen mogelijk met een ijzeren long. Het ziekenhuis beschikte echter in deze oorlogstijd maar over één ijzeren long. De behandeling kwam voor vier priesters en vier broeders dan ook te laat. Zij stierven kort na elkaar. Zie elders op deze site : W.B. Kesteren, A. Koek. M. van der Velden, W.A.G. Verschelden, M.W.A. Verrijdt, B.H. Wolkorte en M. Wigenja-Soehardja.
 
Bronnen: Bart Jansen, Het verdriet van Nijmegen 1940-1945 blz 701 ev. PK

 

Persoongegevens

Overlijdensgegevens

Naam:
A. Koek
Voornamen:
Anthonius
Roepnaam:
Geslacht:
Man
Nationaliteit:
Nederlandse
Geloof:
rooms-katholiek
Beroep:
kloosterling/Broeder
Burgerlijke staat:
ongehuwd
Adres:
Voorstadslaan 333
Woonplaats:
Nijmegen
 
Geboortedatum:
16-05-1895
Geboortedatum toevoeging:
Geboorteplaats:
-Onbekend-
Datum:
03-12-1943
Datum toevoeging:
Leeftijd:
48 jaar

Plaats:
Nijmegen
Locatie:
ziekenhuis
Begraafplaats:
Omstandigheid:
overleden
 
Categorie:
Burgers
Dossiernummer:

Voedselvergiftiging in klooster SCJ Hees-Neerbosch

In totaal acht paters en broeders SCJ stierven tussen 28 november en 7 december 1943 in het Canisiusziekenhuis (zie het artikel door geneesheer-directeur Enneking) nadat zij op 26 november 1943 o.a. in een noodonderkomen aan de Schependomlaan (thans Korte Bredestraat) in Hees een jubileum hadden gevierd met ham, konijn en in blik geconserveerde mirabellen. Hun klooster in de Kerkstraat was door de Duitse overheid gevorderd voor de huisvesting van SS-troepen. De oorzaak van de sterfgevallen was botulisme in het binnenste gedeelte van de genuttigde ham. Het vlees was bewaard en gesneden in een van de drie noodvestigingen van de orde in Nijmegen en vervolgens over die vestigingen verspreid. Een gedeelte van het vlees was dus besmet of bedorven door botulisme. Die tot zware voedselvergiftiging leidende besmetting wordt veroorzaakt door een gebrek aan reinheid bij de bereiding of de bewaring en dat kwam vaker voor bij clandestiene huisslachtingen ter ontduiking van de distributie in de bezettingstijd. Dat is waarschijnlijk ook bij deze vergiftiging de oorzaak geweest. Verder is nog van belang dat er toen in bezet Nederland geen anti-botulismeserum beschikbaar was en ook niet uit het buitenland betrokken kon worden. Volgens de Provinciale Overijsselsche en Zwolsche Courant van 30 november 1943 hadden de geestelijken geconserveerde levensmiddelen uit blik gebruikt, die al enige jaren oud waren. De namen van de aldus door voedselvergiftiging omgekomen personen zijn: Max Soehardja 20 dec.1909- 28 nov. 1943; Antonius Knobel 20 dec.1916-28 nov.1943; Bernardus Hendrikus Wolkorte 15 juli 1914- 1 dec.1943; Martinus Wilhelmus Antonius Verrijdt 17 jan. 1914-7 dec. 1943; en de broeders Wilhelmus Bernardus Jozef ( Casimirus) van Kesteren 5 mei 1914- 28 nov. 1943; Willem Gerardus Alphonsus ( Claudius) Verschelden 5 mei 1914-28 nov. 1943; Martinus Johannes (Justinus) van der Velden 9 febr. 1915- 30 nov. 1943; Antonius (Pancratius) Koek 16 mei 1896- 3 dec.1943.

Bronnen: e-mail Rob Essers 15 dec.2008. Hem meegedeeld: later beslissen we over deze grensgevallen; e-mail Jan Brauer 19 febr. 2011,opgenomen in mail Bart Janssen 19 febr. 2011; e-mail Bart Janssen 10 juni 2013; J.A.M.J. Enneking, 'Botulisme in Hees', Nederlandsch Tijdschrift voor Geneeskunde, noodnummer VII, 30 december 1944, pp. 65-69 (zie hier online en online bacteriologisch onderzoek).

 

In totaal acht paters en broeders SCJ stierven tussen 28 november en 7 december 1943 in het Canisiusziekenhuis (zie het artikel door geneesheer-directeur Enneking) nadat zij op 26 november 1943 o.a. in een noodonderkomen aan de Schependomlaan (thans Korte Bredestraat) in Hees een jubileum hadden gevierd met ham, konijn en in blik geconserveerde mirabellen. Hun klooster in de Kerkstraat was door de Duitse overheid gevorderd voor de huisvesting van SS-troepen. De oorzaak van de sterfgevallen was botulisme in het binnenste gedeelte van de genuttigde ham. Het vlees was bewaard en gesneden in een van de drie noodvestigingen van de orde in Nijmegen en vervolgens over die vestigingen verspreid. Een gedeelte van het vlees was dus besmet of bedorven door botulisme. Die tot zware voedselvergiftiging leidende besmetting wordt veroorzaakt door een gebrek aan reinheid bij de bereiding of de bewaring en dat kwam vaker voor bij clandestiene huisslachtingen ter ontduiking van de distributie in de bezettingstijd. Dat is waarschijnlijk ook bij deze vergiftiging de oorzaak geweest. Verder is nog van belang dat er toen in bezet Nederland geen anti-botulismeserum beschikbaar was en ook niet uit het buitenland betrokken kon worden. Volgens de Provinciale Overijsselsche en Zwolsche Courant van 30 november 1943 hadden de geestelijken geconserveerde levensmiddelen uit blik gebruikt, die al enige jaren oud waren. De namen van de aldus door voedselvergiftiging omgekomen personen zijn: Max Soehardja 20 dec.1909- 28 nov. 1943; Antonius Knobel 20 dec.1916-28 nov.1943; Bernardus Hendrikus Wolkorte 15 juli 1914- 1 dec.1943; Martinus Wilhelmus Antonius Verrijdt 17 jan. 1914-7 dec. 1943; en de broeders Wilhelmus Bernardus Jozef ( Casimirus) van Kesteren 5 mei 1914- 28 nov. 1943; Willem Gerardus Alphonsus ( Claudius) Verschelden 5 mei 1914-28 nov. 1943; Martinus Johannes (Justinus) van der Velden 9 febr. 1915- 30 nov. 1943; Antonius (Pancratius) Koek 16 mei 1896- 3 dec.1943.

Bronnen: e-mail Rob Essers 15 dec.2008. Hem meegedeeld: later beslissen we over deze grensgevallen; e-mail Jan Brauer 19 febr. 2011,opgenomen in mail Bart Janssen 19 febr. 2011; e-mail Bart Janssen 10 juni 2013; J.A.M.J. Enneking, 'Botulisme in Hees', Nederlandsch Tijdschrift voor Geneeskunde, noodnummer VII, 30 december 1944, pp. 65-69 (zie hier online en online bacteriologisch onderzoek).

 

Lees meer




Voor andere personen bij deze gebeurtenis kies:

Voedselvergiftiging in klooster SCJ Hees-Neerbosch

Meer dan een naam dankzij u. Heeft u informatie over of foto’s van personen op deze site, stuur deze dan naar ons via contact.