Voedselvergiftiging in klooster SCJ Hees-Neerbosch
Voedselvergiftiging in noodonderkomen
In totaal acht paters en broeders SCJ stierven tussen 28 november en 7 december 1943 in het Canisiusziekenhuis (zie het artikel door geneesheer-directeur Enneking) nadat zij op 26 november 1943 o.a. in een noodonderkomen aan de Schependomlaan (thans Korte Bredestraat) in Hees een jubileum hadden gevierd met ham, konijn en in blik geconserveerde mirabellen. Hun klooster in de Kerkstraat was door de Duitse overheid gevorderd voor de huisvesting van SS-troepen. De oorzaak van de sterfgevallen was botulisme in het binnenste gedeelte van de genuttigde ham. Het vlees was bewaard en gesneden in een van de drie noodvestigingen van de orde in Nijmegen en vervolgens over die vestigingen verspreid. Een gedeelte van het vlees was dus besmet of bedorven door botulisme. Die tot zware voedselvergiftiging leidende besmetting wordt veroorzaakt door een gebrek aan reinheid bij de bereiding of de bewaring en dat kwam vaker voor bij clandestiene huisslachtingen ter ontduiking van de distributie in de bezettingstijd. Dat is waarschijnlijk ook bij deze vergiftiging de oorzaak geweest. Verder is nog van belang dat er toen in bezet Nederland geen anti-botulismeserum beschikbaar was en ook niet uit het buitenland betrokken kon worden. Volgens de Provinciale Overijsselsche en Zwolsche Courant van 30 november 1943 hadden de geestelijken geconserveerde levensmiddelen uit blik gebruikt, die al enige jaren oud waren. De namen van de aldus door voedselvergiftiging omgekomen personen zijn: Max Soehardja 20 dec.1909- 28 nov. 1943; Antonius Knobel 20 dec.1916-28 nov.1943; Bernardus Hendrikus Wolkorte 15 juli 1914- 1 dec.1943; Martinus Wilhelmus Antonius Verrijdt 17 jan. 1914-7 dec. 1943; en de broeders Wilhelmus Bernardus Jozef ( Casimirus) van Kesteren 5 mei 1914- 28 nov. 1943; Willem Gerardus Alphonsus ( Claudius) Verschelden 5 mei 1914-28 nov. 1943; Martinus Johannes (Justinus) van der Velden 9 febr. 1915- 30 nov. 1943; Antonius (Pancratius) Koek 16 mei 1896- 3 dec.1943.
Bronnen: e-mail Rob Essers 15 dec.2008. Hem meegedeeld: later beslissen we over deze grensgevallen; e-mail Jan Brauer 19 febr. 2011,opgenomen in mail Bart Janssen 19 febr. 2011; e-mail Bart Janssen 10 juni 2013; J.A.M.J. Enneking, 'Botulisme in Hees', Nederlandsch Tijdschrift voor Geneeskunde, noodnummer VII, 30 december 1944, pp. 65-69 (zie hier online en online bacteriologisch onderzoek).