1940
-
-
-
-
1941
-
-
-
-
1942
-
-
-
-
1943
-
-
-
-
1944
-
-
-
-
1945
-
-
-
-
> 1945
-
-
-
-

Doodsoorzaak en/of identiteit onbekend

1940-1945

graf in Ysselsteyn

Otto Geschefsky (Geschetz)

 

Otto Geschefsky werd geboren op 20 februari 1906 in Berlijn (D). In 1944 maakte hij als 'Obergefreiter' (korporaal) deel uit van het Duitse leger. In het rapport van de Nijmeegse politie uit 1946 over het opgraven van zijn stoffelijke resten staat zijn achternaam aangeduid als 'Geschetz/Geschefsky' en zijn legeronderdeel als "Ers.-Btl. 3/642/Werkm.-1./878". Otto Geschefsky (onder die naam vermeld op www.volksbund.de en op Ysselsteyn) is op 6 juli 1944 's avonds rond 21.50 uur in Nijmegen, in het Kronenburgerpark, waar hij een amoureuze ontmoeting met een Nederlandse vriendin had, neergeschoten en beroofd van zijn Mauser-pistool. Over de achtergronden van de aanslag op Geschefsky heeft lang onduidelijkheid bestaan omdat er tot het verschijnen van 'Afgestraft verzet' in 2022 nog een andere verklaring bestond. 
 
Die langdurige onduidelijkheid houdt waarschijnlijk verband met de harde tegenmaatregelen die de Duitse autoriteiten twee weken na de aanslag namen. Ondanks herhaaldelijke oproepen in de pers kwamen er geen tips van de bevolking over de identiteit van de daders. Daarop werden als represaille voor (onder meer) deze aanslag op 21 juli 1944 elf in  Kamp Amersfoort en Kamp Vught geïnterneerde Nijmegenaren geëxecuteerd; zie daarvoor onder gebeurtenis: Verzetsactiviteiten - Executies op de Leusderheide en in Kamp VughtDeze harde en gerichte represailles van de Duitsers hebben waarschijnlijk alle betrokken personen - ook na de bevrijding - tot verzwijging van de gehele toedracht gebracht. Het plegen van de aanslag was immers elf Nijmeegse verzetsmensen noodlottig geworden.
 
De meest aannemelijke en best gedocumenteerde verklaring (zie 'Afgestraft verzet') is dat deze aanslag werd uitgevoerd door twee jonge knapen van 17 en 18 jaar. Die kregen een opdracht van een "man uit Weurt", vermoedelijk een lid van de KP-Nijmegen, om Geschefsky, hoofd van de 'bunkergarage' op het Valkhof, een notieboekje af te nemen waarin de namen stonden van verzetsverdachten die nog gearresteerd moesten worden. De namen van deze twee jongeren waren Constant Rieter ('Joep') en Stefaan Meyer ('Steef'), die woonden in de Kraijenhofflaan en de Havikstraat. Steef Meyer had al vóór deze aanslag een pistool veroverd. Dat had hij eerder gestolen van een Duitse militair die met autopech langs de weg stond en voor de reparatie zijn uniformjas en koppel met pistool had afgedaan. Nadat de man uit Weurt hen bij de ingang van het Kronenburgerpark Geschefsky had aangewezen, probeerden ze hem te overrompelen. Maar Geschefsky bood meer tegenstand dan verwacht en wist zijn pistool op 'Joep' te richten. Daarop schoot 'Steef' de Duitse militair neer en vluchtten de jonge daders het park uit en namen Geschefsky's boekje en zijn pistol mee. Meteen na de aanslag op Geschefsky vertrokken beide jongeren met hun veroverde pistolen op aanwijzing van de man uit Weurt naar Bovenkarspel in Noord-Holland. Daar sloten ze zich aan bij de KP-West-Friesland en werden ze vervolgens actief bij diverse andere aanslagen en overvallen. Beiden emigreerden in de jaren vijftig, Meyer naar de USA en Rieter naar Nieuw-Zeeland.  
 
Een eerdere, maar nog steeds onbewezen verklaring uit 1995 (zie 'Een schot in het schemerduister') is dat de aanslag een wraakactie was voor de arrestatie van vier Nijmeegse communistische verzetslieden, drie weken eerder op 17 juni (zie Arp WagterJan van EldertPiet Treijtel en Petrus Span). In die theorie is de aanslag namelijk beraamd en uitgevoerd door een Nijmeegse  communistische verzetsgroep onder leiding van Wopke Leijenaar (1906-1966), machinist bij de NS, en zijn echtgenote Alida Geertruida ("Greet"of "Ali") Leijenaar-van Viersen (1911-2002), - die in het park de rol speelde van vriendin van Geschefsky - tezamen met een aantal jongeren uit het Waterkwartier. In het politierapport over de aanslag staat vermeld dat het om jonge daders ging, wat ook duidelijk pleit voor de eerste theorie, want Leijenaar was toen al 38 jaar. Maar het valt niet geheel uit te sluiten dat de door Leijenaar geplande en voorbereide aanslag door de twee jongeren uit de Kraijenhofflaan is gestoord en als het ware is 'gekaapt'.
 

Bronnen: rapporten overbrenging lichamen Duitse militairen (NSAN -1.77.1241), www.volksbund.de, www.findagrave.com en e-mail van Ton Leenders, 1 maart 2010, gebaseerd op het boek door J. Kooistra en A. Oosthoek, Recht op wraak. Liquidaties in Nederland 1940-1945, Leeuwarden 2009; e-mail Mark van Loon (St.Noviomagus) 31 mrt 2013 met foto grafkruis (van Geschefsky); op www.noviomagus.nl geromantiseerd verhaal over Geschefsky; De Gelderlander 6 juli 1995 artikel van Theo Lucassen ,"Een schot in het schemerduister"; Henk Termeer,‘Afgestraft verzet. De ‘moordaanslag’ in het Nijmeegse Kronenburgerpark op 6 juli 1944 en de Duitse represailles (met een theoretisch nawoord)’, in: Jaarboek Numaga 2022, pp. 116-140.

 

Persoongegevens

Overlijdensgegevens

Naam:
O. Geschefsky (Geschetz)
Voornamen:
Otto
Roepnaam:
Geslacht:
Man
Nationaliteit:
Duitse
Geloof:
-onbekend-
Beroep:
Duits militair: Obergefreiter, Ers.-Btl. 3/642/Werkm.-1./878
Burgerlijke staat:
-onbekend-
Adres:
Woonplaats:
-Onbekend-
 
Geboortedatum:
20-02-1906
Geboortedatum toevoeging:
Geboorteplaats:
Berlijn (D)
Datum:
06-07-1944
Datum toevoeging:
21:50 uur
Leeftijd:
38 jaar

Plaats:
Nijmegen
Locatie:
Nijmegen, Kronenburgerpark
Begraafplaats:
Rustoord (Nijmegen) XX-75, daarna Ysselsteyn, Duitse militaire begraafplaats, graf X-III-63
Omstandigheid:
omgebracht
 
Categorie:
Militairen: Duits
Dossiernummer:

Duitse militairen

Veel Duitse militairen zijn na de oorlog ter aarde besteld op de Duitse militaire begraafplaats Ysselsteyn nabij Venraij. Dat geldt ook voor de Nederlanders die in Duitse dienst gingen. Deze laatsten kregen door deze indiensttreding automatisch de Duitse nationaliteit, volgens een speciaal Führererlass.

De meeste foto's van de graven op Ysselstein zijn afkomstig van de site: www.findagrave.com

Veel Duitse militairen zijn na de oorlog ter aarde besteld op de Duitse militaire begraafplaats Ysselsteyn nabij Venraij. Dat geldt ook voor de Nederlanders die in Duitse dienst gingen. Deze laatsten kregen door deze indiensttreding automatisch de Duitse nationaliteit, volgens een speciaal Führererlass.

De meeste foto's van de graven op Ysselstein zijn afkomstig van de site: www.findagrave.com

Lees meer




Voor andere personen bij deze gebeurtenis kies:

Duitse militairen

Meer dan een naam dankzij u. Heeft u informatie over of foto’s van personen op deze site, stuur deze dan naar ons via contact.