Rachel Anna Cohn-Mendes da Costa

Jodenvervolging - Transport 58: Westerbork-Sobibor

13 april 1943

      Rachel Anna Mendes da Costa was in 1892 in Amsterdam geboren op Herengracht 105 als dochter van Emanuel Mendes da Costa en Esther Mendes da Costa-Henriques de Castro. Zij huwde op 3 maart 1927 in Amsterdam Jhr. Mozes Lopes Suasso (*1881- +30 maart 1931). Na zijn dood trouwde ze op 20 dec. 1933 in Amsterdam met Albert Cohn(zie aldaar). Het echtpaar vestigde zich vanuit Amsterdam in Nijmegen op 15 mei 1934, in navolging van haar oudere broer Abraham, die een maand eerder naar Nijmegen verhuisd was. Om psychiatrische redenen werd ze opgenomen in de inrichting Het Groot Gaffel in Warnsveld (S. Laansma, De Joodse Gemeente van Zutphen, Zutphen 1977, p. 70-71), en is daar weggehaald om naar Westerbork gebracht te worden. Vervolgens is zij op 13 april 1943 op transport nr.58 gesteld naar Sobibor, waar ze bij aankomst direct vergast werd. Volgens F.Eliëns, Nijmegen tussen bezetting en bevrijding, p.62 was zij ondergedoken. Hoe dan ook, haar leven eindigde in Sobibor. (bron Geneanet, Gezinsbladen, Joods Monument). Haar buurvrouw op de Groesbeekseweg 87 was de joodse Georgine Knurr (zie aldaar). Rachel Anna had twee broers. De oudste, Rafael (*28 okt.1879-21 juli 1940), stierf in het Krankzinnigengesticht Het Apeldoornsche Bosch een natuurlijke dood. De jongste, Abraham (*7 mei 1885-+7 sept. 1942), vond eveneens de dood in een Vernichtungslager (zie onder zijn naam). Een zus Judith Henriëtte,(*25 aug.1895-+7 aug.1944) ging over naar het katholicisme en werd op 10 okt. 1923 gedoopt. In 1933 werd zij lid van de Congregatie van de Dominicanessen van Voorschoten. Zij werd evenals andere katholiek geworden joden op 2 augustus 1942 opgepakt, maar 14 dagen later vrijgelaten vanwege haar status als Portugese jodin met vier Portugese grootouders. Door de opheffing van Sperrstempels werd ze alsnog op 2 februari 1944 opgepakt en achtereenvolgens gedeporteerd naar Westerbork, Theresienstadt en toen Auschwitz-Birkenau, waar ze op 7 augustus 1944 vergast werd. Haar zus Nannette Rachel ["Netty"] (*22 jan. 1888) was in 1943 verpleegster in Het Apeldoornsche Bosch. Zij werd als begeleidster met alle verpleegsters en verpleegden in Auschwitz vermoord op 25 januari 1943.

Bronnen: de al vermelde boeken van Eliëns en Laansma; PK; www.joodsmonument.nl ;OGS; e-mail P. Wols 19 dec.2014 met informatie over de fam. Mendes da Costa; Foto: Stichting Kitty de Wijze.