1940
-
-
-
-
1941
-
-
-
-
1942
-
-
-
-
1943
-
-
-
-
1944
-
-
-
-
1945
-
-
-
-
> 1945
-
-
-
-

Bombardement 22 februari 1944

22 februari 1944

Grada Wolbrink-De Wit

deel van bidprentje

Grada Henrietta Wolbrink-de Wit

 

Grada Henriëtta was de dochter van de arbeider Johan Hendrik Gerhard te Wit en Willemina Stienezen. Vader verdiende de kost in het Achterhoekse dorp Wehl op alle mogelijke manieren, als daghuurder, klompenmaker, calicotwever en steenfabriekarbeider. Dochter Grada trouwde op 10 april 1885 in Herwen en Aerdt met Johannes Wilhelmus Pastoor, die 18 jaar ouder was. Na tien jaar huwelijk overleed hij op 13 aug. 1895, Grada achterlatend met vijf jonge kinderen. Zij hertrouwde op 24 april 1897 met de zeven jaar oudere Jan Rijkeld ("Reinder") Wolbrink uit Voorst. Reinder was Gele Rijder ( rijdende artillerie ) geweest en dienstknecht, maar werkte toen zij trouwden in een steenfabriek. Ze woonden in Doesburg en kregen er vier kinderen. Twee ervan stierven jong. Vervolgens verhuisde het gezin naar een huisje in de Tiengeboden(Ooij) dichtbij de steenfabriek. Op 19 mei 1910 volgde de verhuizing naar Nijmegen, Steenstraat 38. Op 10 januari 1919 verloor Grada haar tweede echtgenoot. De 57-jarige weduwe hertrouwde niet weer. Na enige jaren trok zij in bij haar zoon Jan Wolbrink en diens vrouw Dien Peters op het adres Stevenskerkhof 13A. Jan en Dien hadden in 1944 zeven kinderen. Op 22 februari '44 lag de 82 jaar oude Grada ziek op bed, alleen in het huisje op het Stevenskerkhof. Het hele gezin van Jan en Dien was naar het werk, de school of op pad. Delen van de Stevenskerktoren vielen door het bombardement op het huisje, dat in brand vloog. Van Grada is nauwelijks iets teruggevonden. De resten zijn eerst naar de Graafseweg gebracht en in maart '45 bijgezet op de Daalseweg. 

Bronnen:  www.genlias.nl; Zoeklicht 2000, p.23;  e-mail Ben Verfürden (achterkleinzoon) 28 en 31 mei 2012 met levensverhaal van overgrootmoeder Grada. Grada is ingeschreven als "de Wit", hoewel de vader "te Witt"heette; e-mail Bart Janssen 31 mei 2012; www.noviomagus.nl: bidprentje B225 van Grada de Wit. Bart Janssen, Het verdriet van Nijmegen 1940-1945 blz 1324 ev

 

Persoongegevens

Overlijdensgegevens

Naam:
G.H. Wolbrink-de Wit
Voornamen:
Grada Henrietta
Roepnaam:
Geslacht:
Vrouw
Nationaliteit:
Nederlandse
Geloof:
rooms-katholiek
Beroep:
n.v.t.
Burgerlijke staat:
weduwe
Adres:
Sint-Stevenskerkhof 13
Woonplaats:
Nijmegen
 
Geboortedatum:
21-08-1861
Geboortedatum toevoeging:
Geboorteplaats:
Wehl
Datum:
22-02-1944
Datum toevoeging:
Overlijdensakte: Nijmegen, 1944, nr. 816
Leeftijd:
82 jaar

Plaats:
Nijmegen
Locatie:
Sint-Stevenskerkhof 13 (A)
Begraafplaats:
Daalseweg, 38-05-11-G
Omstandigheid:
bombardement
 
Categorie:
Burgers
Dossiernummer:

Stevenskerktoren

Het waren zware bommen uit Amerikaanse bommenwerpers die een groot deel van het Nijmeegse stadscentrum troffen, net nadat het sein veilig was gegeven. Dit 'gelegenheidsbombardement' was geen vergissing. Het stationsgebied van bezet Nijmegen was namelijk een van de "targets of opportunity" toen de doelen in Duitsland wegens slecht weer onbereikbaar bleken. Deze ramp kostte bijna 800 burgers het leven.

Op de Stevenskerktoren was een piketpost van de LuchtbeschermingsDienst gevestigd. De mannen van dit piket (Leo van Emmerik, Henk J.Hendriks, Leo Jacobs, Martien Kersten en Hentje Willems) kwamen om door het bombardement, toen de toren te pletter sloeg op de huizen in de Stikke Hezelstraat. Ook op straat en in de huizen aan deze straat vielen veel slachtoffers. Niet alleen door de bommen, maar ook door de uitbrekende branden. Velen konden daardoor niet op tijd uit het puin gered worden.

Op de begraafplaats Graafseweg staat op de plek van het massagraf een monument en op het pleintje bij het stadhuis als gedenkteken de schommel, ongeveer op de plaats waar de Montessorikleuterschool stond, waar zoveel kinderen zijn omgekomen. In het stadhuis een wand met alle ca. 800 namen, voorzover die bekend waren in 2002. Op deze site zijn sinds 2007 alle aanvullingen en verbeteringen op de tot dan toe bekende gegevens ingevoerd.

In een "Big Week" in februari '44 wilden de Amerikaans Air Force en de Royal Air Force de Duitse oorlogsindustrie, vooral die van vliegtuigen, een genadeslag toebrengen door massale zware bombardementen. En juist op 22 februari 1944 liep dat mis door plotseling verslechterende weersomstandigheden. De eskaders moesten terugkeren naar hun basis en toen ontstond een chaos in het luchtruim boven Duitsland en Nederland. Om hun bommen kwijt te raken zochten de vliegers conform hun instructies een "target of opportunity". Helaas voor Enschede, Deventer, Arnhem en Nijmegen zagen ze deze steden aan als mogelijk doel zonder te beseffen dat deze steden niet in Duitsland lagen. Vooral Nijmegen en Enschede werden zwaar getroffen. Zie ook de folder van de tentoonstelling Bommen op Burgers die van februari tot augustus 2014 te zien was in het Huis van de Nijmeegse Geschiedenis.

Bronnen: Frank Eliëns), Geraakt in het hart, Nijmegen 22 februari 1944 (Nijmegen 2000; Bart Janssen, De pijn die blijft (Nijmegen 2005); Joost Rosendaal, Nijmegen '44 (Nijmegen 2009); bidprentje voor alle slachtoffers op www.noviomagus.nl B 109 en op dezelfde site de namen van de slachtoffers en ca. 270 bidprentjes van slachtoffers; e-mail H.J. Hendriks 6.4.09 met foto van monument en massagraf-heuvel Graafseweg. Zie ook de documentaire van Ruud den Brok uit 2005 op YouTube. Op 22 februari 2020 onthulde wethouder Vergunst een overzichtsbord van de graven op de Begraafplaats Daalseweg.

Het waren zware bommen uit Amerikaanse bommenwerpers die een groot deel van het Nijmeegse stadscentrum troffen, net nadat het sein veilig was gegeven. Dit 'gelegenheidsbombardement' was geen vergissing. Het stationsgebied van bezet Nijmegen was namelijk een van de "targets of opportunity" toen de doelen in Duitsland wegens slecht weer onbereikbaar bleken. Deze ramp kostte bijna 800 burgers het leven.

Op de Stevenskerktoren was een piketpost van de LuchtbeschermingsDienst gevestigd. De mannen van dit piket (Leo van Emmerik, Henk J.Hendriks, Leo Jacobs, Martien Kersten en Hentje Willems) kwamen om door het bombardement, toen de toren te pletter sloeg op de huizen in de Stikke Hezelstraat. Ook op straat en in de huizen aan deze straat vielen veel slachtoffers. Niet alleen door de bommen, maar ook door de uitbrekende branden. Velen konden daardoor niet op tijd uit het puin gered worden.

Op de begraafplaats Graafseweg staat op de plek van het massagraf een monument en op het pleintje bij het stadhuis als gedenkteken de schommel, ongeveer op de plaats waar de Montessorikleuterschool stond, waar zoveel kinderen zijn omgekomen. In het stadhuis een wand met alle ca. 800 namen, voorzover die bekend waren in 2002. Op deze site zijn sinds 2007 alle aanvullingen en verbeteringen op de tot dan toe bekende gegevens ingevoerd.

In een "Big Week" in februari '44 wilden de Amerikaans Air Force en de Royal Air Force de Duitse oorlogsindustrie, vooral die van vliegtuigen, een genadeslag toebrengen door massale zware bombardementen. En juist op 22 februari 1944 liep dat mis door plotseling verslechterende weersomstandigheden. De eskaders moesten terugkeren naar hun basis en toen ontstond een chaos in het luchtruim boven Duitsland en Nederland. Om hun bommen kwijt te raken zochten de vliegers conform hun instructies een "target of opportunity". Helaas voor Enschede, Deventer, Arnhem en Nijmegen zagen ze deze steden aan als mogelijk doel zonder te beseffen dat deze steden niet in Duitsland lagen. Vooral Nijmegen en Enschede werden zwaar getroffen. Zie ook de folder van de tentoonstelling Bommen op Burgers die van februari tot augustus 2014 te zien was in het Huis van de Nijmeegse Geschiedenis.

Bronnen: Frank Eliëns), Geraakt in het hart, Nijmegen 22 februari 1944 (Nijmegen 2000; Bart Janssen, De pijn die blijft (Nijmegen 2005); Joost Rosendaal, Nijmegen '44 (Nijmegen 2009); bidprentje voor alle slachtoffers op www.noviomagus.nl B 109 en op dezelfde site de namen van de slachtoffers en ca. 270 bidprentjes van slachtoffers; e-mail H.J. Hendriks 6.4.09 met foto van monument en massagraf-heuvel Graafseweg. Zie ook de documentaire van Ruud den Brok uit 2005 op YouTube. Op 22 februari 2020 onthulde wethouder Vergunst een overzichtsbord van de graven op de Begraafplaats Daalseweg.

Lees meer




Voor andere personen bij deze gebeurtenis kies:

Stevenskerktoren

Meer dan een naam dankzij u. Heeft u informatie over of foto’s van personen op deze site, stuur deze dan naar ons via contact.