De olievelden van Tarakan, een eiland bij de noordoostkust van Borneo (Ned. Indië), het huidige Kalimantan, bleken vernield te zijn, toen de Japanners Tarakan in januari 1942 in handen kregen. De Japanners wilden, hoe dan ook, voorkomen dat hetzelfde zou gebeuren met de olievelden in Balikpapan, stad aan de oostkust van Borneo. De in Tarakan krijgsgevangen genomen kapiteins A.H.Colijn en G.L. Reinderhoff werden door de Japanners met een ultimatum naar Balikpapan gezonden. Het ultimatum hield in dat alle Nederlanders, militairen en burgers, gedood zouden worden als te Balikpapan de olievelden werden vernield. Direct na het overhandigen van het ultimatum liet de bevelvoerende luitenant-kolonel C. van den Hoogenband er de olievelden onklaar maken. Een ooggetuige J.Th.van Amstel (donker gekleurd, kon zich voordoen als Indonesiër) verklaarde dat hij op 24 februari zag, dat alle Nederlanders, inclusief de patiënten uit het hospitaal van Balikpapan, bij elkaar gezet werden op het strand van Balikpapan. Twee ambtenaren van het Binnenlands bestuur werden eerst onthoofd. Daarna werden de Nederlanders de zee in gedreven, waar ze één voor één werden doodgeschoten, In totaal zijn de namen van 61 Nederlanders bekend, onder wie drie uit Nijmegen afkomstig, dominee K.F.Creutzberg, sergeant A.G.H.Dikschei en hoofdinspecteur van politie W.H.Verplak. Over de datum waarop de moordpartij plaatsvond bestaat verschil van mening, 20 of 24 februari 1942.

215 KNIL soldaten waren in januari 1942 op het eiland Tarakan gestationeerd en bewaakten en bedienden er twee kustbatterijen. Ze wisten niet dat hun eenheid zich had overgegeven. Zij vochten door en werden door de Japanners na overgave direct geëxecuteerd. 

Bron: e-mail Jan Brauer 7 nov.`09;  www.wereldoorlog2.com ; e-mail W.M.Adriaans 16 juli '13; L.de Jong, Het Koninkrijk der Nederlanden..., dl. 11a, 2e helft, p.803; C. van Heekeren, Moord en Brand: Oost-Borneo 1942, Den Haag 1969, p.204-205; Jack Boer, Koninklijke Olie in Indië. De prijs voor het vloeibare goud, 1939-1953 (Bergen 1997); NRC 21 jan.2019 over executie op Tarakan;