1940
-
-
-
-
1941
-
-
-
-
1942
-
-
-
-
1943
-
-
-
-
1944
-
-
-
-
1945
-
-
-
-
> 1945
-
-
-
-

Japanse bezetting van Nederlands-Indië

20 of 24 februari 1942

Verplak in 1925

Wilhelmus Hendrikus Verplak

 

Alle 62 Nederlanders in Balikpapan, burger en militair, werden op 20 of 24 februari 1942 door de Japanse bezetter van het leven beroofd, na te zijn samengedreven op het zeestrand bij Balikpapan. Zo ook de politie-hoofdinspecteur Wilhelmus Verplak, getrouwd met Johanna Verplak-Reurslag en vader van vier kinderen.

De massa-executie bij Balikpapan was een straf voor het negeren van een Japans ultimatum. Men had geëist dat de olievelden in Nederlandse handen onbeschadigd zouden blijven. Toen echter de Japanners Balikpapan introkken, bleken de Nederlanders de omvangrijke en strategisch belangrijke olie-installaties onklaar te hebben gemaakt. 

Bronnen: OGS, met foto van het Nederlands Ereveld Kembang Kuning, Surabaya; e-mail van Jan Brauer, 7 november 2009;  Foto dankzij e-mail d.d. 21 juni 2013 van achterneef G.W.C. Lemmens, eveneens e-mail  6 okt 2013.

 

Persoongegevens

Overlijdensgegevens

Naam:
W.H. Verplak
Voornamen:
Wilhelmus Hendrikus
Roepnaam:
Geslacht:
Man
Nationaliteit:
Nederlandse
Geloof:
rooms-katholiek
Beroep:
politie-ambtenaar: hoofdinspecteur van politie
Burgerlijke staat:
gehuwd
Adres:
Balikpapan (Ned.-Indie); eerder: Nijmegen, Lange Nieuwstraat 5 en Pauwelstraat 26; Pati (Ned.-Indie)
Woonplaats:
Balikpapan (Ned.Indië)
 
Geboortedatum:
20-05-1890
Geboortedatum toevoeging:
Geboorteplaats:
Nijmegen
Datum:
20-02-1942
Datum toevoeging:
Leeftijd:
51 jaar

Plaats:
Balikpapan (Ned.Indië)
Locatie:
Balikpapan (Nederlands-Indie), zeestrand
Begraafplaats:
Nederlands Ereveld Kembang Kuning, vak DDD, nr. 178:179
Omstandigheid:
omgebracht
 
Categorie:
Burgers
Dossiernummer:
OGS

Balikpapan -Borneo- Massa-executie

De olievelden van Tarakan, een eiland bij de noordoostkust van Borneo (Ned. Indië), het huidige Kalimantan, bleken vernield te zijn, toen de Japanners Tarakan in januari 1942 in handen kregen. De Japanners wilden, hoe dan ook, voorkomen dat hetzelfde zou gebeuren met de olievelden in Balikpapan, stad aan de oostkust van Borneo. De in Tarakan krijgsgevangen genomen kapiteins A.H.Colijn en G.L. Reinderhoff werden door de Japanners met een ultimatum naar Balikpapan gezonden. Het ultimatum hield in dat alle Nederlanders, militairen en burgers, gedood zouden worden als te Balikpapan de olievelden werden vernield. Direct na het overhandigen van het ultimatum liet de bevelvoerende luitenant-kolonel C. van den Hoogenband er de olievelden onklaar maken. Een ooggetuige J.Th.van Amstel (donker gekleurd, kon zich voordoen als Indonesiër) verklaarde dat hij op 24 februari zag, dat alle Nederlanders, inclusief de patiënten uit het hospitaal van Balikpapan, bij elkaar gezet werden op het strand van Balikpapan. Twee ambtenaren van het Binnenlands bestuur werden eerst onthoofd. Daarna werden de Nederlanders de zee in gedreven, waar ze één voor één werden doodgeschoten, In totaal zijn de namen van 61 Nederlanders bekend, onder wie drie uit Nijmegen afkomstig, dominee K.F.Creutzberg, sergeant A.G.H.Dikschei en hoofdinspecteur van politie W.H.Verplak. Over de datum waarop de moordpartij plaatsvond bestaat verschil van mening, 20 of 24 februari 1942.

215 KNIL soldaten waren in januari 1942 op het eiland Tarakan gestationeerd en bewaakten en bedienden er twee kustbatterijen. Ze wisten niet dat hun eenheid zich had overgegeven. Zij vochten door en werden door de Japanners na overgave direct geëxecuteerd. 

Bron: e-mail Jan Brauer 7 nov.`09;  www.wereldoorlog2.com ; e-mail W.M.Adriaans 16 juli '13; L.de Jong, Het Koninkrijk der Nederlanden..., dl. 11a, 2e helft, p.803; C. van Heekeren, Moord en Brand: Oost-Borneo 1942, Den Haag 1969, p.204-205; Jack Boer, Koninklijke Olie in Indië. De prijs voor het vloeibare goud, 1939-1953 (Bergen 1997); NRC 21 jan.2019 over executie op Tarakan;

De olievelden van Tarakan, een eiland bij de noordoostkust van Borneo (Ned. Indië), het huidige Kalimantan, bleken vernield te zijn, toen de Japanners Tarakan in januari 1942 in handen kregen. De Japanners wilden, hoe dan ook, voorkomen dat hetzelfde zou gebeuren met de olievelden in Balikpapan, stad aan de oostkust van Borneo. De in Tarakan krijgsgevangen genomen kapiteins A.H.Colijn en G.L. Reinderhoff werden door de Japanners met een ultimatum naar Balikpapan gezonden. Het ultimatum hield in dat alle Nederlanders, militairen en burgers, gedood zouden worden als te Balikpapan de olievelden werden vernield. Direct na het overhandigen van het ultimatum liet de bevelvoerende luitenant-kolonel C. van den Hoogenband er de olievelden onklaar maken. Een ooggetuige J.Th.van Amstel (donker gekleurd, kon zich voordoen als Indonesiër) verklaarde dat hij op 24 februari zag, dat alle Nederlanders, inclusief de patiënten uit het hospitaal van Balikpapan, bij elkaar gezet werden op het strand van Balikpapan. Twee ambtenaren van het Binnenlands bestuur werden eerst onthoofd. Daarna werden de Nederlanders de zee in gedreven, waar ze één voor één werden doodgeschoten, In totaal zijn de namen van 61 Nederlanders bekend, onder wie drie uit Nijmegen afkomstig, dominee K.F.Creutzberg, sergeant A.G.H.Dikschei en hoofdinspecteur van politie W.H.Verplak. Over de datum waarop de moordpartij plaatsvond bestaat verschil van mening, 20 of 24 februari 1942.

215 KNIL soldaten waren in januari 1942 op het eiland Tarakan gestationeerd en bewaakten en bedienden er twee kustbatterijen. Ze wisten niet dat hun eenheid zich had overgegeven. Zij vochten door en werden door de Japanners na overgave direct geëxecuteerd. 

Bron: e-mail Jan Brauer 7 nov.`09;  www.wereldoorlog2.com ; e-mail W.M.Adriaans 16 juli '13; L.de Jong, Het Koninkrijk der Nederlanden..., dl. 11a, 2e helft, p.803; C. van Heekeren, Moord en Brand: Oost-Borneo 1942, Den Haag 1969, p.204-205; Jack Boer, Koninklijke Olie in Indië. De prijs voor het vloeibare goud, 1939-1953 (Bergen 1997); NRC 21 jan.2019 over executie op Tarakan;

Lees meer




Voor andere personen bij deze gebeurtenis kies:

Balikpapan -Borneo- Massa-executie

Meer dan een naam dankzij u. Heeft u informatie over of foto’s van personen op deze site, stuur deze dan naar ons via contact.