1940
-
-
-
-
1941
-
-
-
-
1942
-
-
-
-
1943
-
-
-
-
1944
-
-
-
-
1945
-
-
-
-
> 1945
-
-
-
-

Concentratiekampen

1938-1945

Ravensbrück

Tienduizenden vrouwen gevangen gezet en om het leven gebracht

KZ Ravensbrück is in 1938-1939 gebouwd door gevangenen uit KZ Sachsenhausen. Ravensbrück ligt ongeveer 85 km ten Noorden van Berlijn. Meer dan 130.000 vrouwen hebben er gevangen gezeten, bewaakt door vrouwen, opgeleid door de SS. Van deze 130.000 vonden er negentigduizend (90.000)de dood. Bijna duizend Nederlandse vrouwen waren er gevangen gezet. Rond de 70% van hen hebben Ravensbrück niet levend verlaten. Enige vrouwen uit Nijmegen en omgeving hebben Ravensbrück overleefd, toen ze met 200 Nederlandse vrouwen, opgepakt door de Duitsers, in oktober '44 vanuit Ravensbrück naar KZ Dachau werden overgebracht om dwangarbeid te verrichten in het Agfa-Kommando (een fabriek van foto-chemische producten ten behoeve van de oorlogvoering). Daar werden onder meer tewerkgesteld Elly Scharp-Halberstadt(*1909) uit Groesbeek, Truus Gelsing(*1920) uit Elst-Lent, Lena Hendriks(*1919) uit Lent, Toby Scholte(*1916)Nijmegen, Olga Revermann(*1919) Nijmegen en Elly Dols(*1921). Twee vrouwen uit Nijmegen, Annie van Velzen(*1896) en Nel Molenaar(*1918)hebben Ravensbrück overleefd in de Siemensfabriek aldaar. Beiden werden dank zij het Zweedse Rode Kruis onder leiding van Folke Bernadotte in april '45 naar Zweden overgebracht en herkregen de vrijheid. Ook Maria Ph.C. Kiewied(*1920),geboren in Haarlem en studerende in Nijmegen  en Berendina Hendrika van Eimeren-Jansen(*1912), de zus van An Brendel-Jansen, gingen vanuit het Siemens-Kommando in Ravensbrück naar de vrijheid in Zweden. De moeder en de broer van Maria Kiewied woonden ook in Nijmegen. Mevrouw Kiewied werd ook opgepakt en zat korte tijd in Amersfoort gevangen.
Ook de Nijmeegse studente Charlotte van Berckel overleefde de hel van Ravensbrück. In april '45 kwam een einde aan Ravensbrück, toen de Russen het kamp bevrijdden. Bron: www.ravensbruck.nl ; Anneke Nolet, Ene mejuffrouw van Velzen, 2013 ; Anneke Nolet, "Verzetsvrouwen in Nijmegen"in Nijmeegs Katern 28(febr.2014) 1, p. 10-12. e-mail G. van Spanje 13 september 2022.

Personen